
ابرقهرمانان و تاثیرات آنها بر کودکان
ابرقهرمانان چرا مهم هستند ؟
به عنوان والدین لازم است در مورد ابرقهرمانان موردعلاقه فرزندتان اطلاعاتی را کسب کنید،
زیرا آنها نقش اساسی در شکلگیری شخصیت و رشد کودک شما دارند.
خواندن این مقاله میتواند به درک نقش این ابرقهرمانان در شکلگیری زندگی فرزندتان کمک کند.
این دوره و زمانه «ابرقهرمان ها (Super Heros) به بخشی از زندگی روزمره کودکان و حتی بزرگسالان تبدیل شده است.
بسیاری از کودکان هر روزه شخصیت های ابرقهرمان را در انیمیشن ها، فیلم های سینمایی و سریال ها،
کتاب های داستان مصور (کمیک استریپ) و … می بینند و با آن ها زندگی می کنند.
کودکان پر از حس کنجکاوی سیریناپذیر و تخیلات هستند.
در این دوره کودکان علاوه بر اطرافیان خود از شخصیتهای کارتونی تقلید میکنند.
اغلب والدین تصور میکنند که کارتونها و انیمیشنها میتوانند چندساعتی اوقات فراغت کودکان را پر کنند.
اما حقیقت این است که تماشای برخی فیلمها یا کارتونها باعث میشود تا کودک هرروز آنها را مرور کرده ،
و در خیالات خود با قهرمانان داستان همراه شود.
بدون شک این ابرقهرمانان تأثیرات شگفتآوری بر ذهن کودکان و نوجوانان دارند .
اما گاهی اوقات این تأثیرات میتواند منفی شود. ما در این مقاله به تأثیرات مثبت و منفی ابرقهرمانان بر کودکان میپردازیم.
و در مورد اینکه بهعنوان والدین چه مراحلی را میتوانید طی کنید تا چنین اثراتی را به حداقل برسانید، صحبت میکنیم.
ابرقهرمان ها و کودکان :
نفوذ ابرقهرمان ها در زندگی کودکان به اندازه ای است که تصویر آن ها را می توان بر روی وسایل شخصی کودک،
همچون لیوان و ظروف غذاخوری، لباس ها، اسباب بازی ها، کیف، کفش، لوازم التحریر و حتی در و دیوار مهدکودک ها مشاهده کرد.
البته تاثیرگذاری ابرقهرمان ها تنها مختص بر دنیای کودکان نبوده و آن ها بر سیستم روانی کودک نیز تاثیرگذارند.
ابرقهرمان ها در درازای تاریخ :
شخصیت های ابرقهرمان تنها مختص به دنیای مدرن نبوده و چیزی نیستند که به تازگی وارد زندگی کودکان شده باشند.
ابر قهرمان ها تاریخی به درازای خود تاریخ دارند.
آن ها از گذشته های دور محبوب بوده اند، با این تفاوت که در گذشته آن ها بجای انیمیشن ها و داستان های مصور،
در لابلای داستان های اساطیری و شعرهای حماسی حضور داشتند و مخاطب آن ها نیز اغلب بزرگسالان بودند تا کودکان.
شخصیت هایی همچون «رستم» و «آرش» در اساطیر ایرانی، «ثور» و «اودین» در اساطیر اسکاندیناوی،
«هرکول» و «هکتور» در اساطیر یونانی و «شاه آرتور» و «مرلین» در اساطیر انگلوساکسون،
نمونه هایی از ابرقهرمان ها در زمان گذشته محسوب می شوند.
این ابرقهرمان ها نماد فضیلت های اخلاقی و ویژگی های مثبت یک قوم بودند.
اما این روزها ابرقهرمان های محبوب کودکان شخصیت هایی بیگانه هستند که هویتی غربی دارند.
تاثیر ابرقهرمان ها بر سیستم روانی کودک :
نتایج بررسی های دانشمندان نشان دهنده آن است که کودکان داستان های ابرقهرمانی را به خوبی متوجه می شوند .
و قادر می باشند به واقعی نبودن شخصیت های ابرقهرمان پی ببرند،
اما به دلیل تاثیر روانی آن ها مایل هستند همانند ابرقهرمان ها رفتار نمایند و حرکات شان را تقلید کنند.
سیستم روانی کودک به گونه ای است که به شدت تحت تاثیر شخصیت ابرقهرمان ها قرار می گیرد.
در چنین شرایطی دو هویت روانی در کودک شکل می گیرد که یکی بالقوه (هویت ابرقهرمان) و دیگری بالفعل (هویت کودک) می باشد.
این دو هویت با یکدیگر انطباق نداشته و باعث به وجود آمدن تعارضات روانی و هویتی در کودک می شود.
در وضعیتی اینچنینی، کودک برای دست یابی به تعادل هویتی مجبور می شود نقش هایی را از خود به اجرا بگذارد.
که آن ها را نقش اصلی خود نمی بیند. چنین کودکی به طور معمول رفتارهای خشونت آمیزی از خود به نمایش می گذارد.
که به راحتی قابل برطرف شدن نیست و گاهی نیاز است تا در این رابطه با یک مشاور روانی مشورت شود.
تأثیرات مثبت ابرقهرمانان بر کودکان :
ابرقهرمانان، کودکان را با ویژگیهای خوبشان الهام میدهند و به آنها کمک میکنند تا افراد بهتری شوند.
موارد زیر چند نمونه از تأثیرات مثبت ابرقهرمانان بر کودکان است.
۱-آنها بهعنوان الگو عمل میکنند :
کودکان به دنبال افراد موردعلاقه خود میروند و رفتار، اخلاق و مهارتهای تصمیمگیری آنها را دنبال میکنند.
به همین دلیل داشتن یک الگوی خوب برای کودکان ضروری است.
ابرقهرمانان میتوانند الگوی خوبی در شجاعت، صداقت، فروتنی و احساس مسئولیت باشند.
نمونه کامل فروتنی، سوپرمن است. او بهقدری قدرتمند است که میتواند جهان را اداره کند.
اما با اینوجود کمک به مردم را انتخاب میکند و به عنوان خبرنگار برای کسب درآمد کار میکند.
کودکان میتوانند چنین صفاتی را بیاموزند و از آنها پیروی کنند.
۲-به ایجاد اعتمادبهنفس کمک میکنند :
ابرقهرمانان از اعتمادبهنفس و قدرت لازم برای مقابله با هر چیزی که سر راهشان قرار گیرد، برخوردارند.
پس از تماشای کارتونهای ابرقهرمانی، ممکن است کودک شما باور کند که هیچچیز غیرممکن نیست.
و این میتواند اعتماد بهنفس او را افزایش دهد.
۳- دلسوزی و کمک به نیازمندان را القا میکنند :
ابرقهرمانها از نیازمندان و بیگناهان محافظت میکنند.
قرار گرفتن در معرض این ویژگی ابرقهرمانی، اهمیت ترحم را به کودکان میآموزد.
و آنها را برای کمک به افرادی که نیاز به کمک و حمایت دارند، ترغیب میکند.
۴-آنها درست و غلط به کودکان آموزش می دهند :
ابرقهرمانان برای آنچه درست است، میجنگند.
پیروی از ردپای آنها میتواند به کودکان کمک کند تا تفاوت بین درست و غلط را درک کنند .
و آنها را برای پیروی از راه درست ترغیب کند.
۵- آنها نشان می دهند که هرکسی می تواند دنیا را تغییر دهد :
درحالیکه مرد عنکبوتی یک ابرقهرمان است که از ارتفاعات بلند میپرد و با استفاده از تار به دشمنان خود حمله میکند،
او همچنین پیتر پارکر معمولی است که با مسائل روزمره نوجوانی در مدرسه دستوپنجه نرم میکند.
همه ابرقهرمانها جدا از زندگی فوق بشری خود زندگی منظمی دارند.
این به فرزندان شما کمک میکند تا درک کنند، هرکسی میتواند یک ابرقهرمان باشد و آنها نیز میتوانند در جهان تغییر ایجاد کنند.
۶-آنها شجاعت و قدرت را آموزش میدهند :
ابرقهرمانها خود را تحتفشار قرار میدهند تا به هدف نهایی برسند؛ یک مثال کامل مرد آهنی است.
در پایان انتقام جویان، مرد آهنی موشک را میگیرد و بهتنهایی به سوراخ کرم میرود تا مهاجمان بیگانه را نابود کند.
مواجهه با کل ارتش بیگانگان بهتنهایی نیاز به شجاعت و اراده قوی دارد.
کودکان در آینده با چالشهای مختلفی در زندگی روبهرو میشوند.
تقلید کودکان از ابرقهرمانان شجاع میتواند به آنها کمک کند تا با سهولت از پس مشکلات برآیند و با موفقیت به پیروزی برسند.
۷-ابرقهرمان ها آینه کودکان :
دایره لغات کودکان پایین است و همچنین قدرت ادراک شناختی آن ها نیز محدود می باشد.
به همین خاطر آن ها از بیان تمایلات و خواسته های خود هراس دارند. طراحان شخصیت های ابرقهرمانی،
از تمایل کودکان به رهایی از این وضعیت و تخلیه هیجان شان آگاه هستند و در طراحی ابرقهرمان ها،
شخصیت هایی را به وجود می آورند که کودکان آرزوی تبدیل شدن به آن ها را دارند.
در حقیقت کودکان در شخصیت ابرقهرمان ها خود را می بینند و مشاهده می کنند ،
که ابرقهرمانشان هرچه که آن ها قدرت انجامش را ندارند، انجام می دهند.
هر اندازه که یک شخصیت ابرقهرمانی هیجان بیشتری ایجاد نماید، تأثیراتی بیشتر بر کودک خواهد گذاشت.
به عنوان مثال شخصیت های ابرقهرمانی که قدرت پرواز دارند و یا از نیرویی جادویی برخوردارند به دلیل هیجان زیادی که به وجود می آورند،
تأثیرات قابل توجهی بر روان کودک می گذارند.
۸-ابرقهرمان ها و تخلیه هیجانات روانی :
جذب شدن به شخصیت های ابرقهرمانی در سال های کودکی می تواند تا اندازه ای مهارت های اجتماعی کودک را افزایش دهد.
شماری از محققان بر این عقیده اند که تمایل کودک برای تبدیل شدن به «باب اسفنجی» یا «اسپایدرمن» ،
سلامت روانی وی را تهدید نمی کند بلکه به آن کمک نیز می نماید.
به عقیده آن ها در دوره کودکی نخست (سه تا شش سالگی) و حتی در دوره کودکی دوم (هفت تا دوازده سالگی)،
کودکان به صورت طبیعی تمایل دارند بجای شخصیت های ابرقهرمان مورد علاقه شان باشند و بدینوسیله هیجانات خود را تخلیه کنند.
این تخلیه هیجان از سویی هوش هیجانی کودک را ارتقاع می بخشد و از سوی دیگر موجب می شود که وی از نظر روانی به تعادل برسد.
۹-ابرقهرمان ها و توانایی روانی برخورد با مشکلات :
شماری از روانشناسان معتقدند که ابرقهرمان ها بعضی وقت ها از نظر روانی احساسات مثبت و مفیدی همانند آزادی خواهی،
انسان دوستی، سخت کوشی، اعتماد به نفس، تلاش برای رسیدن به هدف و غرور را در کودکان بر می انگیزند،
و موجب می شوند که وی از نظر روانی و احساسی رشد کند.
این دسته از روانشناسان می گویند که تفکرات فراواقعی و تخیلی برای کودک لازم و ضروری است،
چون به او یاد می دهند که در برخورد با یک شرایط پیچیده و یا مشکلاتی که با آن ها روبرو می شود،
تصمیمات منطقی و هوشمندانه ای بگیرد.
نکته :
برای تداعی شدن تاثیرات مثبت ابرقهرمان ها میتوانید اسباب بازی یا کتاب ها یا فیلم های آنها را،
برای کودک خود تهیه نمایید.
فروشگاه اینترنتی نی نی شاپ سنتر شما را در این امر یاری میکند.
با کلیک روی این لینک میتوانید انواع لگو و فیگور ابرقهرمان های مورد نظر خود را مشاهده و تهیه کنید.
تأثیرات منفی احتمالی ابرقهرمانان بر کودکان :
درحالیکه ابرقهرمانان تأثیرات مثبت شدیدی بر زندگی فرزند شما دارند، اما ممکن است روی آنها نیز تأثیر منفی بگذارد.
۱-ممکن است کودک را در معرض آسیب قرار دهد :
کودکانی که شیفته ابرقهرمانان هستند ممکن است سعی کنند از آنها الگوبرداری کرده و بدلکاریهای خطرناک را شروع کنند.
اقدامات پرخطر مانند پرش از ارتفاع، بالا رفتن یا بازی با ابزارهای تیز، ممکن است صدمات جدی ایجاد کند.
۲-ممکن است مفهوم واقعیت را تحریف کند :
دنیای ابرقهرمانان هیجانانگیز و جذاب است. کودکان ممکن است تصور کنند بخشی از این دنیای خارقالعاده هستند.
نقشآفرینی ابرقهرمانان ممکن است باعث شود کودکان باور کنند که دنیای ابرقهرمانان واقعی است.
با این کار، این احتمال وجود دارد که آنها از واقعیت جدا شوند و خود را در دنیای خیالی تصور کنند.
۳-ممکن است باعث خودشیفتگی وبرتری جویی در کودکان شود :
تماشای قدرتمند بودن ابرقهرمانان ممکن است باعث شود کودکان احساس برتر جویی کنند.
آنها ممکن است شخصیتپردازی ابرقهرمانها را شروع کنند و معتقد باشند که در مقایسه با دیگران برتر هستند.
۴-ممکن است باعث رفتار خشونتآمیز شود :
فیلم و انیمیشنهای ابرقهرمانی خشونت زیادی را نشان میدهند؛ ازآنجاییکه ذهن کودکان تأثیرپذیری دارد .
و بهسرعت آنچه را که میبینند تقلید میکنند،
بنابراین ممکن است آنها باور کنند که خشونت ورزیدن روش صحیحی برای دستیابی به اهدافشان است.
والدین چهکاری میتوانند انجام دهند؟
بهعنوان والدین نباید از اهمیت ابرقهرمانان در زندگی فرزند اجتناب کنید. مهم این است که شما با کودک خود همدلی کنید .
اما درعینحال مهم است که به کودک خود بفهمانید که داستان و واقعیت دودنیای جداگانه هستند.
تحقیقات نشان داده که اجازه دادن به کودکان برای تماشای فیلمهای ابرقهرمانی میتواند پیام اشتباه و نادرستی را به کودکان القا کند.
آنها دریافتند که کودکان ۵-۳ ساله از ابرقهرمانانی که درحال جنگ هستند، تقلید میکنند.
زیرا آنها توانایی شناختی ندارند که پیام اصلی را در تمام فیلمهای ابرقهرمانی درک کنند.
به همین دلیل لازم است والدین آگاهی داشته باشند و بر آنچه فرزندشان مشاهده میکند نظارت کنند.
خوب است که ابتدا کارتون یا فیلم را خودتان تماشا کنید تا میزان خشونت را ارزیابی کنید؛
سپس در صورت صلاحدید اجازه تماشای آن را به کودکتان بدهید.
در حین تماشای کارتون حتماً به تفاوت آدمهای خوب و بد داستان اشاره کنید.
کودکان لزوماً افراد واقعی را از شخصیتهای خیالی متمایز نمیکنند؛ بنابراین ذکر ویژگیهای خوب مانند مهربانی و شجاعت مفید است.
توصیه میکنیم تا حد امکان کودکان را از تماشای کارتونهای ابرقهرمانی محدود کنید، تا زمانی که بزرگتر شوند و توانایی شناختی پیدا کنند.
ازآنجاییکه کودکان خیلی سریع تحت تأثیر قرار میگیرند، انتخاب ابرقهرمانان مناسب برای تماشا و نگاه کردن بسیار مهم است.
والدین باید سعی کنند بهجای تماشای کارتونهای ابرقهرمانی، با معرفی قهرمانان ملی مانند رستم دستان، سهراب، آرش کمانگیر و…
رشادت و پیروزیهای آنها را در قالب داستان برای کودک بازگو کرده و از دوران کودکی آنها تعریف کنند.
تا کودکان با الگو قرار دادن آن شخصیتها راه آنها را در آینده ادامه دهند.